สายตายาวอ่านหนังสือ
บทความ: ภาสันต์-สุระพันธ์ ภาสุระพันธ์
ตรวจทาน: พลอยชมพู ภาสุระพันธ์ , Optometrist
สายตายาวอ่านหนังสือ (Presbyopia)
"ระบบโฟกัสภาพระยะใกล้ทำงานด้อยลงซึ่งเกิดจากการที่เลนส์ตาและกล้ามเนื้อตาเสื่อมลง"
สายตายาวอ่านหนังสือนั้นเป็นอาการที่เกิดขึ้นกับทุกคนเป็นอาการธรรมดาที่แสดงให้เห็นว่าการทำงานของอวัยวะในร่างกายเริ่มทำงานได้ไม่ดีเท่ากับวัยหนุ่มสาว เมื่อเราอายุมากขึ้นส่วนต่างๆของร่างกายเราจะมีการเสื่อมถอยลง การที่เราเริ่มมองระยะใกล้ไม่ชัดนั้นเกิดมาจาก 2 สาเหตุ หลัก อย่างแรกคือเลนส์ตามีความยืดหยุ่นน้อยลง อย่างที่สองคือการเสื่อมถอยของกล้ามเนื้อปรับโฟกัสเลนส์ตา
เข้าใจการทำงานของตาเราเวลาต้องมองวัตถุที่ระยะใกล้
ในการมองวัตถุใกล้ๆสมองจะสั่งให้ดวงตามีการปรับโฟกัสซึ่งจะเหมือนกับการทำงานของกล้องเลย ซึ่งเวลาที่เราจะต้องถ่ายวัตถุอะไรใกล้ๆกล้องจะต้องมีการปรับโฟกัส กล่าวได้ว่าการปรับโฟกัสของกล้องนั้นเลียนแบบการปรับโฟกัสของตาเรานั้นเอง
กระบวนการปรับโฟกัสของเรา
ถ้าไม่มีการปรับโฟกัส เวลาเรามองวัตถุอะไรใกล้ๆนั้นจะมีอาการคล้ายกับบุคคลที่มีสายตายาวจุดโฟกัสจะไปตกอยู่ที่ด้านหลังจอรับภาพ ซึ่งทำให้ภาพเบลอ แต่ร่างกายเราจะมีระบบการปรับโฟกัส ดังนั้นการที่เราจะมองวัตถุใกล้ๆชัดนั้น เลนส์ตาจะต้องโป่งพองออกโดยอาศัยการหดตัวของกล้ามเนื้อเพื่อดึงจุดโฟกัสมาจากด้านหลังจอรับภาพ กล่าวได้ว่าเลนส์ตาของเรานั้นทำหน้าที่เหมือนแว่นขยายอัตโนมัติ
แต่เมื่อกาลเวลาผ่านไป ของอะไรที่เราใช้ไปนานๆก็จะมีการเสื่อมถอยลง เลนส์ตากับกล้ามเนื้อปรับโฟกัสเลนส์ตา เมื่อเลยจุดพีคของมันมาแล้วจะอยู่ในขาลงหรือช่วงเสื่อมถอย เลนส์ตากับกล้ามเนื้อตาจะไม่สามารถทำงานได้เต็มที่เหมือนเมื่อก่อน
สาเหตุ
"ทำไมเลนส์ตาถึงเสื่อมลงได้ ?"
1. เลนส์ตาที่แข็งตัว – รู้หรือใหม่ว่าเลนส์ตาประกอบไปด้วยตัวเลนส์หลายๆชั้น และเลนส์ตาของเรานั้นมีการผลิตขึ้นมาใหม่ตลอด ซึ่งโครงสร้างของเลนส์ตาของเรานั้นจะเหมือนหัวหอม ทุกๆวันผ่านไป ชั้นนอกสุดของเลนส์ตาจะสร้างขึ้นมาทับชั้นก่อนหน้าและสร้างไปเรื่อยๆ ส่วนเลนส์ที่สร้างมาก่อนหน้านั้นจะมีการทับถมไปเรื่อยๆ เมื่อมีจำนวนมาขึ้นเรื่อยๆ เลนส์ตาจะมีความแข็งและขาดความยืดหยุ่น นี่คือหลักการทำไมเลนส์ตาถึงแข็งเวลาเราอายุมากขึ้น
อาการ
แบบที่1
Incipient Presbyopia - จะเป็นอาการเริ่มแรกซึ่งจะแสดงอาการมาเวลาอ่านพวกฉลากยาตัวเล็กๆ จะเริ่มรู้สึกว่าตัวหนังสืออ่านยากมากขึ้น
แบบที่ 2
Functional Presbyopia - เป็นอาการที่เริ่มพบในคนอายุ 38-40 ปี เช่น อ่านหนังสือจะไม่ค่อยทน มีอาการทำงานแล้วปวดตาเป็นระยะๆ
แบบที่ 3
Absolute Presbyopia – เป็นอาการที่เราเป็นสายตายาวอ่านหนังสือแบบเต็มตัว หรือระบบการเพ่งของเราลดลงเหลือศูนย์ บุคคลเหล่านี้จะไม่สามารถอ่านหนังสือที่ระยะใกล้ได้เลยถ้าไม่มีแว่นอ่านหนังสือ
แบบที่ 4
Premature Presbyopia – พบในผู้ที่มีภาวะสายตายาวระยะใกล้ก่อนวัยอันควร (ก่อนวัย38-40ปี) เช่น ทำงานคอมพิวเตอร์หรืออ่านหนังสือแล้วมีอาการปวดตา ตัวหนังสือระยะใกล้เริ่มไม่ชัด ควรหาสาเหตุว่าเกิดจากอะไร เช่น มีสายตายาวซ่อนเร้น, มีโรคแทรกซ้อนอื่นๆ เป็นต้น
ตัวอย่าง ของบุคคลที่มีสายตายาว
สมมติ Steve (สตีฟ) อายุ 40 ปี ใส่แว่นอยู่แล้วมีสายตาสั้นอยู่ที่ -4.00 D พักหลัง สตีฟบ่นปวดตาเวลาอ่านหนังสือ หรือ ทำงานคอมพิวเตอร์ และเวลาอ่านหนังสือต้องยืดแขนถึงจะมองชัด ทางร้านโชคดี วัดตาให้ สตีฟ ปรากฏว่า สายตามองไกลของสตีฟนั้นปกติสามารถมองได้เห็นถึงแถวสุดท้าย
แต่เวลาหาค่าสายตาการอ่านหนังสือที่ระยะ 40 cm สายตา -4.00D นั้นทำให้ สตีฟปวดหัวต้องยืดสุดแขนถึงจะชัด พอทางร้านใช้เลนส์ที่มีค่ากำลัง +1.00 เสริมเข้าไป สตีฟสามารถมองหนังสือได้ชัดและสบายตา แต่เวลาสตีฟเงยหน้าขึ้นมามองระยะไกลกลับเห็นไม่ชัดแล้ว
ถ้าเราเป็นบุคคลที่ใช้แว่นอยู่แล้วอย่างเช่นมีสายตาสั้นที่ -4.00 อ้างอิงจาก Donder’s Table ถ้าเราอายุ 45 ปี เราจะขาดกำลังเพ่งไป +1.00 หรือ +1.50 D (ขึ้นอยู่กับบุคคลนั้นๆ)
ดังนั้นถ้าสตีฟอยากจะมองชัดที่ 40cm สตีฟจะต้องตัดแว่นที่มีสายตา (-4.00) + (+1.00) = -3.00 D
อย่างไรก็ตามถ้าเรามีสายตามองไกล -4.00 ถ้าเราไปใส่แว่นมองใกล้ -3.00 นั้นหมายความว่า ระยะไกลแว่นที่เราใส่อยู่นั้น อ่อนไป -1.00
"ดังนั้นเวลาไปร้านแว่น เราจะต้องเข้าใจว่าต้องการทำแว่นแบบไหน มองไกล หรือ มองใกล้"
ถ้าเราวัดสายตามาได้ -4.00 D (อันนี้เป็นสายตามองไกล)
สายตามองใกล้จะต้องเป็น –3.00 D (อันนี้เป็นสายตามองใกล้)
** บุคคลที่มีสายตายาวอยู่แล้ว อาจจะเกิดสายตายาวอ่านหนังสือก่อนกว่าบุคคลที่มีสายตาสั้น
*** บุคคลที่ต้องทำงานฝืมือระยะใกล้เป็นระยะเวลานานๆ หรือเล่นโทรศัพท์ Smartphone ที่ระยะใกล้เกินมาตรฐาน, ทำงานกลางแจ้งซึ่งต้องพบกับรังสี UV มีความเป็นไปได้ว่าจะทำให้เกิดสายตายาวอ่านหนังสือก่อนวัย
การแก้ไข
1.แว่นอ่านหนังสือชั้นเดียว
แว่นอ่านหนังสือชั้นเดียว เป็นแว่นสำหรับอ่านหนังสือที่ดีที่สุดแต่มีข้อจำกัดคือสามารถมองได้แค่ระยะเดียวเท่านั้น ส่วนมากระยะมาตรฐานที่วัดสายตาจะอยู่ที่ 40 ซม. (ระยะยืดหยุ่น 5 ถึง 20 cm ขึ้นอยู่กับช่วงอายุ) ซึ่งในความเป็นจริงแล้วในชีวิตประจำวันเวลาเราทำงานเรามักจะใช้สายตามองสิ่งรอบข้างด้วย
เป็นแว่นที่ออกแบบมาให้ทำงานหน้าจอคอมพิวเตอร์ได้สะดวกและเป็นแว่นเฉพาะเจาะจงสำหรับทำกิจกรรมนั้นๆ ช่วยให้มีระยะยืดหยุ่นในการมองได้ดีกว่าแว่นอ่านหนังสือทั่วไป เพิ่มความสะดวกในการทำงานที่ต้องปรับเปลี่ยนระยะการมองไปมาระหว่างเอกสารและคอมพิวเตอร์
เป็นแว่นอเนกประสงค์ทั่วไป สามารถใช้มองชัดได้ทุกระยะ เหมาะสำหรับการใช้งานปกติทั่วไป ไม่เจาะจงการทำงานระยะใดระยะหนึ่งเป็นพิเศษ แต่สามารถใช้มองไกลได้ดี และ สามารถใส่อ่านหนังสือหรือทำงานได้ด้วย แต่พื้นที่ในการมองระยะใกล้จะมีจำกัด เหมาะสำหรับใช้ในชีวิตประจำวันเพื่อความสะดวกสบายให้แก่ชีวิตในการมองไกลและใกล้โดยไม่ต้องสลับเปลี่ยนแว่นไปมา
เป็นคอนแทคเลนส์แก้ไขสายตายาวอ่านหนังสือเทคโนโลยีใหม่ที่เพิ่งเข้าเมืองไทยได้ไม่นาน แต่มีข้อจำกัดคือความคมชัดของภาพจะด้อยกว่าแว่นตาโปรเกรสซีฟอยู่ 10-20% แล้วแต่บุคคล ซึ่งเหมาะสำหรับ
4.1 บุคคลที่สายตาเอียงไม่เกิน -0.50
4.2 สายตาสั้นไม่เกิน -10.00
4.3 มีประสบการณ์ใส่คอนแทคเลนส์มาก่อน
